Opiekując się osobą starszą bardzo często do obowiązków związanych z pomocą w prowadzeniu domu, żywieniu, czy ubieraniu jest również pomoc w czynnościach związanych z zachowaniem odpowiedniej higieny ciała Podopiecznego. Jest to dość rozległy temat, dlatego dziś skupimy się głownie na problemie związanym z niechęcią Podopiecznego do wszelkich zabiegów higienicznych.
Czasami osoba starsza przejawia dużą niechęć do mycia. Nawet, gdy jeszcze na tyle sprawna, że sama teoretycznie powinna o to zadbać, twierdzi, że jest czysta. Gdy najbliższe otoczenie zwraca uwagę, że należy się umyć- oszukuje, że właśnie niedawno się wykąpała itd. Jest to temat trudny zarówno dla bliskich, jak i dla opiekuna osoby starszej.
Często zdarza się, że Senior przez całe dotychczasowe życie bardzo dbał o higienę. Nagły bunt jest tym bardziej niezrozumiały dla otoczenia. Na wszelkie prośby ze strony opiekunów o umycie się lub przebranie można usłyszeć np.: „Ja się nie pobrudziłam, więc po co się przebierać”, albo „ja się myłam niedawno”. Czasem następuje próba przełożenia „wyroku” w czasie np.: „jutro się umyję”- oczywiście rzeczone „jutro” jest odraczane na kolejne dni. Często Senior próbuje zasłaniać się złym samopoczuciem lub zmęczeniem.
Sprawa znacznie komplikuje się, jeśli dodatkowo u naszego Podopiecznego pojawiły się problemy z nietrzymaniem moczu. Zwyczajnie, życie z taką osobą pod jednym dachem staje się mocno uciążliwe. Jednak żeby móc zaradzić odpowiednio tej sytuacji, należy dokładnie zbadać przyczynę lęku i niechęci.
Skąd ta niechęć do mycia?
Powodów, jak to zwykle bywa, może być wiele. Często nie jest to kwestia zwyczajnego uporu, lenistwa, czy też chęci zrobienia na złość opiekunowi (jak to czasami chcemy sobie zinterpretować). Raczej problemy z unikaniem kąpieli mają głębsze podłoże i mogą przybierać na sile wraz z wiekiem. Zwłaszcza, gdy nasz Senior cierpi na choroby otępienne.
Lęk
Pierwszym podstawowym problemem jest lęk. Dotyczy on zwłaszcza osób, które do tej pory myły się samodzielnie, bez udziału osób trzecich. Na skutek wieku lub choroby zmniejsza się nasza sprawność. Problemem może być samodzielna kąpiel w wannie. Podopieczny zwyczajnie może mieć „techniczny” problem z wejściem i wyjściem z wanny. Może bać się upadku. To samo dotyczy prysznica i lęku przed zasłabnięciem czy poślizgiem. Pomocne w takim wypadku może być zamontowanie poręczy i specjalnego krzesełka. Równie dobrym rozwiązaniem są maty antypoślizgowe założone na dno brodzika. Wanna zaś faktycznie nie jest najlepszym pomysłem dla osoby starszej. Może przysparzać niepotrzebnego stresu i stwarzać realne zagrożenie. Warto w miarę możliwości pomyśleć o prysznicu z płytkim brodzikiem. Jeśli zaś nie jest to możliwe, to dobrym rozwiązaniem może być ławeczka montowana na wannie.
Wstyd
Ten problem pojawia się bardzo często w przypadku, gdy Podopieczny potrzebuje już wsparcia drugiej osoby. Często większy wstyd i opór Senior odczuwa przed bliskimi osobami, niż przed Opiekunem. Nie oznacza to jednak, że w łatwy sposób da się namówić do kąpieli. Należy pamiętać o tym problemie i starać się zapewnić starszej osobie choćby minimum poczucia prywatności. Można np. zaproponować babci, że do wanny wejdzie w koszuli nocnej i dopiero po zanurzeniu się w wodzie wspólnie ją zdejmiecie. Można zasłonić kąpiącą się osobę ręcznikiem na linii własnego wzroku, tak, by zapewniało jej to minimum intymności.
Wstyd może się również pojawić w przypadku problemów z inkontynencją. Podopieczny wstydzi się swojej „niemocy” w tak podstawowej sprawie. Chcąc ukryć przed innymi swoją „wpadkę” unikają mycia. Opiekun może w takiej sytuacji wprowadzić odrobinę „konspiracji” i zapewnić, „że o problemie nikomu nie powie i jeśli szubko podopieczny pozwoli się umyć, to nikt się nie dowie”. Poza spokojem opiekun musi wykazać się też oczywiście dużą cierpliwością w tej kwestii.
Ból
Trzecim bardzo ważnym czynnikiem mogącym mieć wpływ na niechęć do wykonania toalety jest ból. Niestety często osoby starsze cierpią na choroby, które potęgują uczucie dyskomfortu i ból. Bardzo ważna jest więc ostrożność i delikatność ze strony osoby pomagającej w czynnościach higienicznych. Osoby starsze mają również o wiele mniejszą odporność na zimno. Dobrze jest zadbać o to, by temperatura w łazience była odpowiednio wysoka (np. dogrzewając ją dodatkowym grzejnikiem). Dobrym pomysłem jest również dogrzanie piżamy ręcznika i łóżka. Senior lepiej zniesie nieprzyjemny moment wychodzenia z kąpieli dzięki tym zabiegom i być może kolejnym razem łatwiej da się przekonać do kąpieli.
Należy pamiętać, że osoba starsza potrzebuje powtarzalnego rytmu dnia. Wskazane jest również informowanie wcześniej o naszych zamiarach dot. kąpieli. Gdy wie, co się będzie działo czuje się bezpieczniej. Ważne jest też to, by komunikaty, które przekazujemy Seniorowi było możliwie proste, zrozumiałe i stanowcze.
„